Szukaj na tym blogu

sobota, 2 lipca 2011

DV: Wywiady do filmu

Nagranie wywiadu do reportażu czy filmu dokumentalnego zdaje się być prostą czynnością. Trzeba zjawić się w odpowiednim miejscu o odpowiedniej porze z mikrofonem i kamerą oraz włączyć nagrywanie. W dużym skrócie to się zgadza, ale żeby nagranie poszło sprawnie a materiał nadawał się później do emisji, musimy się wcześniej odpowiednio przygotować. I chodzi nie tylko o zapasową baterię i kartę pamięci.

Larry Grobel, wykładowca sztuki wywiadu z Los Angeles mówi: Jeśli chcesz przeprowadzić dobry wywiad, musisz wykazać się mnóstwem różnych umiejętności: musisz gawędzić jak gospodarz programu telewizyjnego, myśleć jak pisarz, wychwytywać podteksty jak psychiatra, mieć słuch jak muzyk, wybierać co lepsze kawałki jak redaktor i umieć odpowiednio je zestawić, jak dramaturg.


W podejściu do wywiadu (czy też tzw. „setki”) trzeba pamiętać, że najważniejszy jest człowiek, nasz rozmówca. Wbrew pozorom nie jest łatwo wybrać taką osobę. Najlepiej nawet nie dokonywać żadnych nagrań dopóki nie rozeznamy się w temacie i nie poznamy wszystkich bohaterów. Im więcej o nich wiemy, tym łatwiej wybierzemy najwłaściwszych i przygotujemy nieszablonowe pytania. W trakcie researchu możemy notować kto ewentualnie nadawałby się do takich wypowiedzi. Bywa, że w trakcie dokumentowania bohaterowie polecą nam nazwiska osób, z którymi warto porozmawiać. Ludzi, których wybieramy do rozmów powinno coś różnić. Im więcej mają przeciwstawnych opinii tym lepiej dla nas i dla filmu. Niektórzy ludzie zwyczajnie nie sprawdzają się przed kamerą, bo się zbyt denerwują. Mogą mieć słowotok, mówić krótkimi zdaniami lub niespodziewanie zacząć się jąkać. Kiedyś przy jednym reportażu w szpitalu trafiłem na lekarza pracującego w hospicjum. W czasie rozmowy był bardzo profesjonalny, rzeczowo wyjaśniał wszelkie zagadnienia. Ale kiedy włączyliśmy kamerę zaczął się jąkąć i nie mógł tego opanować. Być może byłoby lepiej, gdyby kamera nagrywała go z ukrycia. Ostatecznie na montażu udało nam się wyciąć powtarzające się sylaby i lekarz zaczął brzmieć naturalnie. Niestety musiał być gęsto „przykrywany” materiałami przebitkowymi, przez co nie była to faktyczna „setka”, lecz raczej komentarz z offu.

Na co trzeba zwrócić szczególną uwagę:
1. lista pytań
2. wybór lokacji
3. przygotowanie sprzętu i transport
4. poinstruowanie rozmówcy o zasadach
5. kadrowanie i kompozycja
6. nagranie przebitek
7. monitorowanie problemów technicznych
8. zadawanie pytań i słuchanie odpowiedzi
Anthony Q. Artis
„The Shut Up and Shoot Documentary Guide:
A Down & Dirty DV Production”
Przygotowanie
Nie bez znaczenia są pytania, jakie chcemy zadać. Bardzo często o tym, co ludzie odpowiedzą decyduje forma pytań. Odpowiednio sformułowane mogą rozmówcę naprowadzić na temat, ale też wymusić na rozmówcy pożądaną przez nas odpowiedź, nie do końca spójną z jego odczuciami. Z kolei pytania nieprzemyślane i niepodparte wcześniejszą dokumentacją mogą nas ośmieszyć, lub w najlepszym wypadku zapewnić nic nie wnoszącą banalną wypowiedź. „Setki” wymagają bardzo dobrego przygotowania, bo naszych pytań nie będzie słychać w końcowym materiale. Rozmówca musi więc odpowiadać pełnymi zdaniami. Nie ma chyba nic gorszego niż wywiad z Bogusławem Lindą, który bardzo często odpowiada „tak”, „nie”, „nie wiem”. Bywają trudni rozmówcy, którzy odpowiadają jednym zdaniem, ale czasem nie ma innego wyjścia - musimy mieć z nimi wywiad tylko po to, żeby pokazać ich twarz. Unikaj pytań zamkniętych typu „czy”. Znacznie lepiej sprawdzają się: „gdzie”, „co”, „dlaczego” i „jak”. Jak mówi Anthony Q. Artis: pamiętaj, że rozmówca powinien w swojej odpowiedzi namalować obraz, a nie tylko podać kolor w nakreślonych przez ciebie liniach. [...]

więcej w wakacyjnym numerze Digital Vision

Brak komentarzy: